HUKUKTA ALTERNATİF ÇÖZÜM YOLLARI

-

HUKUKTA ALTERNATİF ÇÖZÜM YOLLARI


                                                                                                    YAZAR: Kemal AKGÜL
                                                                                      SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ

   Zaman akıp gidiyor ve takvimden her gün bir yaprak daha düşmeye devam ediyor. Ve akan zamanda insanlar var olduğu sürece birbirleri ile aralarındaki sorunlar da daima var olacaktır. İnsanların bu sorunları çözmek için bir çok yola başvurabilme şansları vardır. Sorunu olan ve çözüme kavuşamayan her insanın ilk aklıma devlet mahkemeleri gelmektedir. Bu düşünce de bir yanlışlık yok, mahkemeler de bu sorunları gidermek için vardır elbette fakat her sorunun mahkemeye gitmesi demek yargıda iş yükünün artması ve artan iş yüküne paralel olarak yargılama sürecinin uzamasına neden olacaktır.

  Hukuki uyuşmazlıkların çözümünde başvurulan yerel mahkeme faaliyetlerinin uzun sürmesi, maliyetlerinin fazlalığı gibi nedenler, uyuşmazlıkların çözümünde alternatif yollar aramaya sevk etmiştir. Böyle bir sorunun oluşmasına engel olmak adına “ADR” olarak adlandırılan alternatif çözüm yolları oluşturulmuştur. Alternatif çözüm yolları, tarafsız bir üçüncü kişinin taraflara, uyuşmazlığı çözme konusunda yardımcı olduğu, taraflar arasındaki uyuşmazlığın ortadan kaldırılması için çözümler ürettiği, devletin yargı organları yanında varlığını sürdüren ve seçimlik nitelik taşıyan uyuşmazlık çözme yöntemleridir. Alternatif çözüm, aslında yargı sistemi ile rekabet içinde olmadığı gibi, amaç yargıyı ortadan kaldırmak da değildir. Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin, yargının yerine işleve getirilmek istenen bir merci olmadığını belirtmek isteriz.

   Alternatif çözüm yollarının en büyük amacı yargının işleyişine yardımcı olmaktır ve tarafların ortak bir payda da buluşmasına zemin hazırlamaktadır. Bu yüzdendir ki alternatif çözüm yolları söz konusu olduğunda kazanan ya da kaybeden taraf söz konusu değildir amaç iki tarafın da kazanmasını sağlamaktır.


   Meydana gelen uyuşmazlıklar ve anlaşmazlıklarda da en sık tercih edilen alternatif çözüm yöntemi olarak Arabuluculuk ve Uzlaşma demek yanlış olmayacaktır. Terim olarak birbirlerine ne kadar benzer iseler görev olarak da benzer niteliktedirler fakat elbette ki aynı demek uygun olmayacaktır. Arabuluculuk, uzmanlık eğitimi almış tarafsız ve bağımsız üçüncü bir kişi tarafından yürütülen ve tarafların bir araya gelerek uyuşmazlıklarına ilişkin bir çözüm süreci geliştirmelerini sağlamayı amaçlayan bir uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Arabuluculuk süreci sonunda taraflar anlaşırsa Arabuluculuk Anlaşma Belgesi hazırlanır. 

   Uzlaştırma, uzun süren birtakım yargısal faaliyetlere gerek kalmadan suçlu ve mağdurun anlaşmalarına imkan sağlar. Bazı durumlarda suçlunun bir cezaya mahkum edilmesi yerine, suçlunun mağdurun zararını tazmin etmesi veya mağdurdan özür dilemesi gibi edimleri yerine getirmesi her iki taraf açısından avantajlı olabilmektedir. Böylece suç sahibi kişi,bir cezaya mahkum olmanın olumsuz etkilerinden kurtulmuş olacak ve mağdurun suçla birlikte meydana gelen maddi ve manevi zararları da hızlı ve etkili biçimde giderilmiş olacaktır sonuç olarak iki tarafta meydana gelen olaydan en az zararla ve en fazla yararla evine dönmüş olacaktır. Uzlaştırma müzakereleri sona erdiğinde uzlaştırmacı tarafından Uzlaşma Raporu hazırlanır.

   Konu işçi ve işveren olduğunda  işleyişte biraz değişiklik oluyor. İşçi ve işveren arasında da tercihe bağlı olarak arabuluculuk ve uzlaşma meydana gelebiliyordu fakat yeni düzenlemelerden sonra bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı haline gelmiştir. 

   Böylece işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talepleri hakkında dava açılmadan önce arabuluculuğa gidilmesi zorunlu hale getirilmiştir. Fakat iş kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat ile bunlarla ilgili tespit ve itiraz davalarında bu şart yoktur. Bu gibi durumlarda arabuluculuk hizmetine başvurmadan doğruca mahkemeye başvuru yapılabilmektedir. Arabuluculuk hizmeti sayesinde işçi ve işveren arasında uzlaşmacı bir kültür alt yapısı oluşturulmaya başlandığı söylenebilir. Böylece hak sahipleri çoğu maliyetli ve uzun zamanlar alan davalar silsilelerinden önce arabuluculuk hizmeti sayesinde hem maliyetten hem de zamandan tasarruf etme şansları oluyor.


KAYNAKÇA

https://www.rotaarabuluculuk.com/blog/uzlastirma-uzlasma-ve-arabuluculuk-arasindaki-farklar-ve-benzerlikler

https://www.ekinhukuk.com.tr/uzlastirma-nedir/

https://www.kilinclaw.com.tr/turk-hukuk-sisteminde-alternatif-uyusmazlik-cozum-yontemleri/





Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Çocuk Hakları ve Günümüzdeki İhlalleri

-
Resim
 Çocuk Hakları ve Günümüzdeki İhlalleri   Her insanın, insan olduğu için bazı hakları vardır. Bu haklar, evrensel niteliktedir, bu hakları kimse bizden esirgeyemez ve kimse bizi vazgeçiremez. Hepsi eşit değerdedir ve birbiriyle bağlantılıdır. Bir ülkenin insan haklarına verdiği değer gelişmişlik düzeyi ve demokrasisi ile doğru orantılıdır. İnsan hakları ile ilgili Türkiye Cumhuriyeti anayasalarında farklı ibareler olmuştur. 1962 Anayasasında insan haklarına dayalı ibaresi varken1982 Anayasasında bu, insan haklarına saygılı olarak değiştirilmiştir. Bu değişiklik bazı tartışmalara neden olmuştur. İnsan haklarına verilen önemin artmasıyla birlikte çocuk haklarının da uluslararası hukukta önemi fark edilmeye başlamıştır. BMÇHS madde1’e göre daha erken yaşta reşit olma dışında on sekiz yaşına kadar herkes çocuktur. Çocukların reşit bireylere oranla daha fazla korunmaya ihtiyaçları vardır. Çocukların sahip olduğu haklar geliştirilmeli ve korunmalıdır.         Çoc...
Devamı

Düşünce Özgürlüğü

-
Resim
  Düşünce Özgürlüğü İnsanlık tarihin başından itibaren gelen bir tartışma: Düşüncemiz özgür mü olmalı? Tarihte bu soru herkesin kafasını karıştırmış, Nicolaus Copernicus’un düşüncelerini söylemesini geciktirmiş, Dünya dönüyor diyen Galileo’nun yakılarak can vermesine ve Sokrates’i baldıran otu ile zehirlenmesine neden olmuştur. Peki, insanoğlunun düşüncelerini söylemek için savaştığı, bu kadar emek verdiği şey nedir? Düşünce özgürlüğü nedir? Düşünce özgürlüğü, başka bir deyişle İfade özgürlüğü demokrasinin temel ilkesidir. Kimsenin bir müdahalesi olmadan her insan düşünmekte özgürdür ve bu hakka sahiptir. Her çeşit bilgi ve fikir, ülke sınırlarına bağlı olmaksızın, sözle veya yazıyla iletmeyi içererek, her kategoride, fikirde ve sanatta, araştırma ve elde etmede özgürdür. Diğer bir tanımla düşünce özgürlüğü, insanın karşılaştığı bütün sorunlara vermek istediği yanıtları kendi kendine seçebilmesi ya da şahsen hazırlayabilmesi, bireysel ve sosyal davranışlarını da bu yanıtlara uydura...
Devamı

Kadın Hakları ve Kadına Şiddet

-
 Kadın Hakları ve Kadına Şiddet  Yazar: Dilara DOĞAN    Kadın hakları , kadın ve erkeğin eşit şekilde sahip olduğu siyasi, ekonomik ve yasal haklar dır. Kadın hakları kavramı 19. yüzyıl da önem kazanmıştır. Birçok devletin hukuki düzenlemelerinde kadın erkek eşitliği olmadığı görülmekte ve kadınlara negatif ayrımcılık uygulanmaktadır. Dünyada birçok bölgede kadınlara seçme ve seçilme hakkı verilmemesi, boşanma ve evlilik haklarının tanınmaması bu negatif ayrımcılığa örnek verilebilir.     Türkiye ’de kadınların başlıca sorunlarına eğitim ve öğrenimde sınırlandırılmaları, aile içi şiddete maruz kalmaları, çalışma imkanlarının kısıtlanması, gelir adaletsizliği, toplumsal ve kültürel baskı sayılabilir. Türkiye’de de 19.yüzyılda başlayan kadın hakları düzenlemeleri 20.yüzyılda Cumhuriyet’in ilanıyla zirveye ulaşmıştır. Bu düzenlemelerden bazıları şu şekildedir: - 1847 yılında kadın ve erkek çocuklara eşit miras hakkı tanıyan İrade-i Seniye yayımlandı. - 1871...
Devamı